Καρκίνος του Προστάτη
Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί τον πιο συχνό τύπο κακοήθειας στους άνδρες και είναι η δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στο ανδρικό φύλο. Εμφανίζεται κυρίως μετά την ηλικία των 50 ετών, αν και μπορεί να παρατηρηθεί και σε νεότερους άνδρες με οικογενειακό ιστορικό.
Τύποι Καρκίνου του Προστάτη
Ο συχνότερος ιστολογικός τύπος είναι το αδενοκαρκίνωμα του προστάτη, που ευθύνεται για περίπου 90% των περιπτώσεων. Σπανιότερα εμφανίζονται άλλες μορφές, όπως το καρκίνωμα από μεταβατικό επιθήλιο και το σάρκωμα.
Παράγοντες Κινδύνου
Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου είναι η ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό, η φυλή (οι άνδρες αφρικανικής καταγωγής έχουν υψηλότερο κίνδυνο) και τα ορμονικά επίπεδα. Η διατροφή πλούσια σε ζωικά λίπη έχει επίσης συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο.
Συμπτώματα
Στα πρώιμα στάδια, ο καρκίνος του προστάτη είναι ασυμπτωματικός. Καθώς εξελίσσεται, μπορεί να προκαλέσει:
συχνουρία,
δυσκολία στην ούρηση,
αίσθημα ατελούς κένωσης,
αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα,
οστικούς πόνους (σε προχωρημένα στάδια με μεταστάσεις).
Διάγνωση
Η διάγνωση βασίζεται στον έλεγχο PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο), στη δακτυλική εξέταση και στην διορθική βιοψία προστάτη υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση.
Το PSA είναι ένα ένζυμο που παράγεται φυσιολογικά από τον προστάτη, όμως τα επίπεδά του μπορεί να αυξηθούν σε περιπτώσεις καρκίνου, υπερπλασίας ή φλεγμονής.
Η παθολογοανατομική εξέταση καθορίζει τον βαθμό κακοήθειας (Gleason score), ενώ η σταδιοποίηση γίνεται με το σύστημα TNM (Tumor–Nodes–Metastasis).
Θεραπεία
Η επιλογή θεραπείας εξαρτάται από το στάδιο, την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενούς. Οι βασικές θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:
Ριζική προστατεκτομή: Χειρουργική αφαίρεση του προστάτη και των σπερματοδόχων κύστεων.
Ακτινοθεραπεία: Εξωτερική ή ενδοπαρεγχυματική ακτινοβόληση (βραχυθεραπεία).
Ορμονοθεραπεία (ενδοκρινική θεραπεία): Μειώνει ή μπλοκάρει τη δράση της τεστοστερόνης, η οποία τροφοδοτεί την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων.
Χημειοθεραπεία: Σε προχωρημένα ή ανθεκτικά στάδια.
Ενεργός παρακολούθηση: Σε επιλεγμένους ασθενείς με μικρούς, βραδέως εξελισσόμενους όγκους.
Η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη για την επιτυχή αντιμετώπιση. Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος PSA και η επίσκεψη στον ουρολόγο μετά τα 50 έτη (ή νωρίτερα εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό) είναι απαραίτητες ενέργειες για κάθε άνδρα.
Συχνές Ερωτήσεις
Ο Ιατρός σας απαντάει στις πιο σύνηθεις ερωτήσεις για του καρκίνου του προστάτη;
Στα αρχικά στάδια ο καρκίνος του προστάτη συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Όταν εξελίσσεται, μπορεί να εμφανιστούν συχνουρία, δυσκολία στην έναρξη ή τη διακοπή της ούρησης, αίσθημα ατελούς κένωσης, μειωμένη ροή ούρων ή αίμα στα ούρα και στο σπέρμα.
Η διάγνωση βασίζεται στην εξέταση PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο), στη δακτυλική εξέταση από ουρολόγο και στη βιοψία προστάτη. Συμπληρωματικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί διορθικό υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία, ανάλογα με την περίπτωση.
Όχι, δεν είναι απαραίτητο για όλους τους ασθενείς. Η θεραπεία επιλέγεται ανάλογα με το στάδιο της νόσου, την ηλικία και τη γενική υγεία του ασθενούς. Σε ορισμένες περιπτώσεις προτείνεται ενεργός παρακολούθηση, ενώ σε άλλες εφαρμόζεται ακτινοθεραπεία ή ορμονοθεραπεία.
Το Gleason score είναι ένα σύστημα βαθμολόγησης που χρησιμοποιείται για να εκτιμηθεί ο βαθμός κακοήθειας του καρκίνου του προστάτη. Βαθμολογεί την εμφάνιση των καρκινικών κυττάρων από 2 έως 10, με υψηλότερες τιμές να αντιστοιχούν σε πιο επιθετικούς όγκους.
Αν και δεν υπάρχει απόλυτος τρόπος πρόληψης, ο υγιεινός τρόπος ζωής, η διατροφή με περιορισμένα ζωικά λίπη, η τακτική άσκηση και ο προληπτικός έλεγχος PSA μετά τα 50 έτη (ή νωρίτερα σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό) συμβάλλουν σημαντικά στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση.