Υπάρχουν πολλές θεωρίες για τη δημιουργία λίθου στους νεφρούς. Δυστυχώς κανένας μηχανισμός δεν εξηγεί πλήρως την αιτία δημιουργίας λίθου σε όλες τις περιπτώσεις.

Σε ένα κοινά αποδεκτό μοντέλο δημιουργίας λίθου, απαιτείται μία περίοδος παθολογικής κρυσταλλουρίας. Για να σχηματιστούν και να μεγαλώσουν οι κρύσταλλοι, είναι απαραίτητο τα ούρα να υπερκορεστούν από τα άλατα που δημιουργούν το λίθο. Ουσίες οι οποίες ενεργούν σαν ανασταλτικοί παράγοντες για τη δημιουργία κρυστάλλων, πρέπει να μειώνονται ή να μην υπάρχουν στα ούρα, και ορισμένες πρωτεΐνες που δρουν σαν πυρήνες για τις εναποθέσεις κρυστάλλων, πρέπει να είναι παρούσες στα ούρα.

Ποιοι παράγοντες κινδύνου ευνοούν τη δημιουργία λίθου;

Μεταβολική κατάσταση (που επηρεάζεται από το γενετικό υπόστρωμα του ασθενή).
Ορμονικές διαταραχές.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες.
Διατροφικές υπερβολές.
Ανατομικές ανωμαλίες που οδηγούν σε χρόνια λοίμωξη ή στάση.

Πού δημιουργείται λίθος στους νεφρούς;

Οι λίθοι δημιουργούνται στα αθροιστικά σωληνάρια και περνούν στους νεφρικούς κάλυκες, στη νεφρική πύελο και στον ουρητήρα.

Οι τέσσερις πιο συχνοί τύποι λίθου που υπάρχουν.

Λίθοι που περιέχουν ασβέστιο (οξαλικό ασβέστιο, φωσφορικό ασβέστιο ή και τα δύο), 70%.
Φλεγμονώδης λιθίαση, στρουβίτης, (ενναμμωνίου φωσφορικού μαγνησίου), 15-20%.
Λίθοι ουρικού οξέως, 5-10%.
Λίθοι κυστίνης, 1-5%.

Πώς παρουσιάζεται ο ασθενής με μια μη αποφρακτική λιθίαση νεφρικού κάλυκα;

Συχνά οι λίθοι αυτοί ανακαλύπτονται τυχαία, σε ακτινολογικό έλεγχο που γίνεται για την εκτίμηση άλλων οργανικών συστημάτων ή κατά τη διάρκεια διερεύνησης μίας αιματουρίας.

Ποιά είναι η τυπική εμφάνιση ενός ασθενή με λιθίαση νεφρικής πυέλου που προκαλεί αποφρακτικά φαινόμενα.

Απόφραξη που συμβαίνει στο επίπεδο της πυελοουρητηρικής συμβολής προκαλεί κολικοειδές άλγος που εντοπίζεται στην οσφύ ή στην πλευροσπονδυλική γωνία. Ο πόνος δεν σχετίζεται με τη δραστηριότητα και μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία και έμετο.

Ποια είναι τα αναμενόμενα ευρήματα της γενικής ούρων σε ασθενείς με νεφρικό κολικό;

Η μικροσκοπική ή μακροσκοπική αιματουρία είναι συχνή. Παρόλα αυτά η απουσία της δεν αποκλείει τη λιθίαση. Η πυουρία μπορεί να παρουσιαστεί χωρίς λοίμωξη. Μπορεί να εμφανιστούν και κρύσταλλοι.

Είναι σημαντικό το pH των ούρων στο να καθορίσει τον τύπο του λίθου;

Ναι. Τα όξινα ούρα (pH < 5,5) είναι ένδειξη λίθου ουρικού οξέως, ενώ ένα pH 8 πιθανολογεί φλεγμονώδη λιθίαση.

Είναι επαρκής μια ακτινογραφία ΝΟΚ στη διάγνωση ενός λίθου;

Όχι. Μόνο το 90% των λίθων είναι ακτινοσκιεροί. Οι λίθοι ουρικού οξέος είναι συνήθως ακτινοδιαπερατοί και δεν απεικονίζονται σε μια απλή ακτινογραφία.

Ποια είναι η ακτινολογική μελέτη που ενδείκνυται;

Σε όλους τους ασθενείς στους οποίους υπάρχει υποψία λίθου στους νεφρούς, πραγματοποιείται μια ενδοφλέβια ουρογραφία εκτός αν υπάρχει αλλεργία στα σκιαγραφικά.

Ποιές είναι οι ενδείξεις για χειρουργική αφαίρεση λίθου.

• Επίμονος πόνος.
• Υποτροπιάζουσα μακροσκοπική αιματουρία.
• Απόφραξη με προοδευτική νεφρική βλάβη.
• Υποτροπιάζουσα λοίμωξη των ουροφόρων οδών.